Monitoring
Introductie
Norm voor afluistering Versterker Types Nearfield Grote monitoren Actief Monitor kopen Bekabeling Akoestiek afluisterruimte Types en prijzenZoveel huiskamers, zoveel verschillende omstandigheden bij het luisteren naar muziek.
De een houdt thuis van plavuizen en glazen oppervlaktes, de ander juist van dikke vloerkleden en gordijnen.
Al deze eigenschappen beïnvloeden de akoestische eigenschappen van een woonkamer in belangrijke mate.
Daarom heb je in de studio bij het mixen een 'monitor-norm' nodig, die zo goed mogelijk garandeert dat de met veel zorg opgenomen CD ook in al die verschillende huiskamers goed tot zijn recht zal komen.
Een monitor (of ruimte) die teveel hoog afgeeft zal er toe leiden dat de technicus tijdens de mix de hoge frequenties vermindert, waardoor de opname later, bij het afluisteren in woonkamer of auto, te weinig hoog bevat.
Norm
Als je praat over monitoring, heb je het eigenlijk over de hele keten die nodig is om een (opgenomen) geluid hoorbaar te maken, zodat je het kunt beoordelen op eigenschappen.
Hoe is de klankkleur, de stereobalans, de dynamiek, de definitie en transparantie van alle instrumenten, het hoog en laag, de verhouding tussen stem en achtergrondmuziek.
Kortom, hoe is het totaalbeeld van een opgenomen werk. Het zal duidelijk zijn, dat de muziek op een iPhone anders zal klinken dan op je Hi-Fi thuis.
En zeker anders, als je het zou vergelijken met het geluid van de oorspronkelijke studiomonitoren.
Hier raken we nu de kern van monitoring: hoe mix je een geluid zodanig, dat die norm gehaald wordt?
Een mogelijke oplossing zou zijn, om tijdens de mix af te luisteren op 5 verschillende 'monitors'; autospeakers, Hi-Fi, mp3-player, hoofdtelefoon en de speakers van je buren.
Behalve dat dit nogal tijdrovend is, moet je ook al deze mogelijkheden nog maar hebben.
Een aardige investering, waarbij het zich laat betwijfelen, of het eindresultaat aan enige bruikbare norm voldoet.
Toch zijn er studio's die deze weg bewandelen. Het voordeel is in ieder geval, dat je kunt vergelijken.
Een andere oplossing zou zijn, een set studio-monitoren aan te schaffen, of liever nog, twee sets.
Een kleine set gebruik je voor het instellen van de onderlinge balans tussen de diverse instrumenten, de grote set voor het (op volume) beluisteren van de klankkleur en de breedte van het stereosignaal.
Keten
Wat is er allemaal van belang bij monitoring?
Het gaat bij monitoring om de:
- versterker
- speakers
- bekabeling
- controlekamerakoestiek
Een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. Dus dure monitoren met een van der Hull kabel in een dure studio zullen maar matig zullen klinken als ze zijn aangesloten op een 2 keer 8 Watt versterker van een inferieur merk.
Het is belangrijk om naar al die onderdelen kritisch te kijken, zodat je het maximale rendement uit je set kunt halen.
Versterker
Bij de doorsnee semiprofessionele studio is het niet gebruikelijk, dat in een passief monitorsysteem de versterker de grootste kostenpost is op de begroting. Je zult je best moeten doen om bij versterkers boven de € 400,- een echte slechte te vinden.
Niet dat er geen matige versterkers zijn in deze klasse, natuurlijk, maar nog zullen die 'redelijk voldoen'.
Afhankelijk van je situatie gaat het dan om een eindversterker (geen voor- of regelversterker) of een geïntegreerde versterker (voor- en eindversterker in één behuizing).
Aandachtspunten:
- bij voorkeur een 'bekend' merk (geen 'Silverstone')
- minimaal 2 keer 60 Watt sinusvermogen (of RMS)
- veel dynamische headroom
- uitschakelbare eq.
Verder is mooi meegenomen:
- duidelijk afleesbare, en betrouwbare VU/PPM meters
- duidelijk afleesbare 'clip'indicatie
- idiot proof (beveiligd tegen iedereen ;)
Ook zijn er combinaties, waarbij de versterker is ingebouwd in de luidsprekerbox; we spreken dan van 'self powered' of 'actieve' speakersystemen. Het actieve systeem van Genelec is hier een lichtend voorbeeld.
O.a. Genelec, Yamaha en Tannoy (Reveal) werden in 2004/2005 populair met hun kleine, actieve monitorsystemen.
Deze kleine nearfields klinken enorm dynamisch, maar gaan niet erg laag (rond de 75 Hz). Voor spraak is dat voldoende, maar voor muziek kun je er beter een subwoofer bij plaatsen om de frequentieweergave 'full range' te maken.
Tenslotte, ik heb uitstekende resultaten gehoord bij nearfields met 'gewone' HiFi versterkers van Harman&Kardon, Yamaha, Denon, NAD en Quad
Types
Afhankelijk van de situatie en de controlekamer zijn er 3 mogelijkheden:
-hoofdtelefoon
-kleine 'near (of mid) field' monitoren (B-monitor)
-grote monitoren (A- of mainmonitor genoemd)
Met voldoende financiële mogelijkheden kun je van een klein kippenhok een acceptabele afluisterruimte maken. Leuk toch?
Vaker zal het voorkomen, dat je concessies moet sluiten tussen budget, mogelijkheden en wensen.
In een situatie waar je live opnames maakt en dit moet doen in de desbetreffende opnameruimte zelf, zal een 'gewone' luidspreker niet werken. De achtergrondstoring is dusdanig groot, dat je gedwongen wordt een hoofdtelefoon te gebruiken.Ook studio's die één gecombineerde opname- en controleruimte hebben, kennen dit probleem.
Is een hoofdtelefoon zo slecht dan? Welnee, dat hoeft niet per definitie.
Als ze echt goed gesloten zijn en het frequentiegebied redelijk weergeven (50 - 18000 Hz), kun je er prima mee werken.
Een bijkomend voordeel is dat ze de (slechte) akoestiek van de ruimte even kunnen uitschakelen, zodat je een vrij zuivere weergave mag verwachten van klankkleur en instrument/zang verhouding. Maar bedenk altijd dat wat je door de hoofdtelefoon hoort, niet datgene is wat de luisteraar uiteindelijk zal horen over de hi-fi. Omdat de akoestiek van de ruimte (huiskamer) niet meedoet bij gebruik van een hoofdtelefoon en het stereobeeld 'te goed' is zal dat afwijken van een juiste mix.
Nearfield monitoren.
Heel populair. Nearfield geeft aan, dat je het systeem dicht bij de luisterpositie dient te gebruiken.
Qua luidheid kennen ze uiteraard hun grenzen, en de lage frequenties worden bescheiden weergegeven.
Dat is echter geenszins een probleem, vermits je voorzichtig omgaat met deze frequenties.
Zeker géén extra laag bijvoegen, je kunt immers niet controleren welk effect dit zal hebben.De plaatsing is vlak achter de mengtafel, zo'n 150 cm uit elkaar.
De maximale afstand tussen luisterpositie en speakers zal zo'n 175 cm zijn.
De nearfields hebben het voordeel, dat ze -net als de hoofdtelefoon- de akoestiek van de afluisterruimte veel minder belangrijk maken, zolang je niet te hard afspeelt. Denk er aan dat je monitoren altijd isoleert van de ondergrond, anders gaat deze mee resoneren en heb je niet het juiste geluid van de monitoren! Er zijn speciaal ontwikkelde foam's te krijgen die dit prima doen.
Het is dus best mogelijk om in akoestisch moeilijke omstandigheden toch een heel acceptabele afluistering te krijgen.
Het nadeel is -naast het ontbreken van de echt lage frequenties- de enigszins beperkte luisterpositie, waar vaak maar plaats is voor 1 tot 2 personen.
Een vervolg op de nearfields zijn de zogeheten MIDfields, waarbij het luisterbereik, en soms ook het vermogen, verder vergroot is. Voor beide types geldt, dat het luisteren comfortabel is, vermits het volume bescheiden blijft.
Je kunt er uren naar luisteren zonder gehoormoe te worden. Ze zijn dan ook geweldig populair.
A-(main)monitoren
Bulderend hard, laag tot zo'n 25 Hz, hoog tot 22000 Hz.
Een SPL van 125 Db behoort voor de liefhebbers tot de mogelijkheden.
Wie ooit de diverse DDD CD's van bijvoorbeeld J. Jackson heeft kunnen beluisteren over de grootste JBL's, op vol vermogen, weet wat hard én zuiver is. Het geluid doet iets met je onderbuik, en ook met je gehoorcentrum, en dat laatste is vaak blijvend..
De grote A-monitoren vallen vaak in de prijsklasse van 4 tot 6 cijfers. Daarvoor mag je ook iets verwachten.
Een frequentiegebied van 20-25000 Hz, recht binnen 3 to 5 dB. Dus ook in het laag vrij 'recht', iets waar vrijwel alle speakers het per definitie moeilijk mee hebben.
Verder is ook de pulsweergave cq dynamiek uitstekend. Nadeel: deze monitoren vragen een gebalanceerde akoestiek van de controlroom.
Deze grote A-monitoren hebben technisch natuurlijk heel wat in huis.
Een perfecte spreiding van midden en hoog maken het mogelijk om vrijwel overal in de ruimte af te luisteren.
Hoewel veel technici de gewoonte hebben nogal hard af te luisteren, is dit eigenlijk niet nodig.
Om de power van een song te horen kun je best wel eens even op 'hard' gaan, maar mijn ervaring is, dat wanneer je dit te vaak en te lang doet, je al na enige uren 'luistermoe' bent.
Ook bij monitoren, waar je zogenaamd niet luistermoe van zou worden. ;-)Gemiddelde (tot) zachte volumes zijn in ieder geval ook prettig, en juist bij deze grote monitoren kan dat heel goed; omdat het systeem nauwelijks belast wordt, treedt er geen vervorming op.
En vervorming is wat betreft de luistermoeheid eigenlijk dé grote boosdoener.
Niet alle monitoren klinken hetzelfde. JBL staat (nog steeds) bekend om z'n power' karakter; fel, dynamisch en spectaculair. Goed voor pop&rock.
De Tannoy, de KRK maar ook Yamaha klinken eerder rustig, niet opdringerig. Je kunt er uren naar luisteren zonder echt gehoormoe te worden.
Klassiek en zeer fraai klinken de Urei's en Altec. Een hoge definitie en fase-lineairheid, die ook behouden blijft bij extreem hoge afluisterniveaus.
Actief
Een hogere graad van perfectie bereik je door elk frequentiegebied, elke speaker, een eigen versterker te geven.
Het signaal wordt direct gesplitst in hoog, laag en (soms) midden. Via een eigen versterker (in de luidsprekerbehuizing) komen ze bij de desbetreffende speakers.Dit heet een actief, of self-powered systeem. Het geluid omschrijf je als 'ademend en dynamisch'. De pulsweergave is ook extreem goed. Genelec is hier een goed voorbeeld van.
Passieve systemen zijn systemen, waarbij een gehele monitor gevoed wordt door één versterker, en waarbij een filter in de kast het geluid in lagen naar de betreffende luidsprekers stuurt.
De kleinere A-monitoren beginnen bij € 500,-, de grote jongens eindigen bij € 60.000,- (notenhouten paneeltjes).
De keuze kun je laten afhangen van de volgende factoren:
-beschikbaar budget
-muzikale voorkeur
-aard en doel van de opnames
-kwaliteit van de controlekamer-akoestiek
Deze laatste, kwaliteit van de controlekamer-akoestiek, wil zeggen dat het onverstandig is om in een kleine controlekamer grote monitoren te plaatsen. Dat gaat niet echt goed samen.
Elke ruimte, ook de huiskamer, vraagt nu eenmaal om luidsprekers die qua grootte en vermogen in verhouding staan tot de ruimte.
Monitor kopen
Als je een monitor gaat kopen, kan dat best lastig zijn. Je hebt een bepaald budget, maar waar kies je binnen dat budget voor? Grote of kleine monitoren, passief of actief, wel of geen subwoofer?
Is je budget beperkt, ga dan voor een klein, passief systeem. Is het budget ruimer, dan kom je snel bij actieve monitoren uit. Extra aandachtspuntje (voor zowel passief en actief) is de laag-weergave.
Veel monitoren hebben een laagweergave vanaf 25 tot 80 Hz. Ga je alleen stemmen en of cd's (= al gemixt) etc. mixen, dan kom je best weg met een weergave vanaf 60 - 70 Hz. Maar wil je ook drums, bas en blazers
opnemen en mixen, dan mis je bij die frequenties net te veel laag. Dat kun je soms compenseren met een goede hoofdtelefoon, maar het is net niet ideaal. Kies dan voor een iets groter systeem of plaats een subwoofer.Dan heb je een weergave vanaf 30-40 Hz, en dat werkt trefzeker. De lage frequenties zijn enorm belangrijk, dus daar wil je niet mee gokken.
Lage frequenties hebben overigens wel ruimte/afstand nodig om zich te ontwikkelen, dus in een kleine controlekamer kom je daar misschien toch niet goed mee weg. Luister in ieder geval dan af op enkele meters afstand, zodat je de juiste balans hoort in de muziek.
Neem een cd-tje mee dat je goed kent, en waar flink wat verschillende instrumenten op staan: drums, blazers, bas, stemmen, spraak, etc. Vergelijk de diverse systemen in alle rust en kies dat wat bij je past. Het geluid hoeft niet direct heel mooi te zijn, maar je moet wel goed de details en natuurlijke klankkleur terug kunnen horen. Er zijn ook winkels waar je een set enkele dagen mag uitproberen. Dat is heel fijn, want dan kun je bekijken hoe een set in jouw omgeving presteert.
Luister niet naar al die sets die buiten je budget vallen, kies er een stuk of vijf die het zouden kunnen zijn. Vertel de verkoper wat je meestal opneemt, dan kan hij je helpen voorsorteren.
Tenslotte, kies voor een merk. Kost iets meer, maar je krijgt er ook wat voor terug. Denk aan merken als JBL, Genelec, Yamaha, KRK, Adam, Behringer, Fostex en Tannoy.
HiFi
Als je geen al te hoge eisen stelt aan het afluisterniveau en 'hard' hard genoeg vindt, is er nog een andere mogelijkheid.
De hedendaagse Hi-Fi speakers zijn vaak van uitzonderlijke klasse. Ze hebben een goede fasereinheid, uitstekend pulsgedrag, breed frequentiegebied, en een redelijke lineaire weergave. Dat komt omdat er de laatste twintig jaar veel research is gedaan naar alle voorgenoemde eigenschappen. In sommige huiskamers staat een luidsprekerset van monitorkwaliteit! Inclusief een beest van een versterker.
Dat betekent dus dat je betaalbare Hi-Fi speakers kunt gebruiken voor je afluistering in je studio. Het heeft nooit de voorkeur, maar het is wel werkbaar.
Bekabeling.
In een enkel geval het zorgenkindje bij de opnames.
Dunne, veel te lange kabeltjes met inferieure plugjes. Anderzijds oerwoudverhalen over z.g. onmisbare kabels van € 50,-/meter. De waarheid ligt ook hier weer in het midden.
Als uitgangspunt kun je nemen dat kabels zo kort mogelijk moeten zijn. Zowel signaal- als speakerkabels. Een kabel werkt als een filter, en dit kan met name voor de hoge frequenties vervelende gevolgen hebben. Vooral met kabels naar je speakers kan dit snel gebeuren.
Het gebruik van '2 kwadraat koperkern' draad (€ 2,-/meter) voorkomt hier al veel narigheid.
Verder is het gebruik van goede pluggen aan te raden; jack's en XLR met goede trekontlasting.
Din-pluggen geef je onmiddellijk weg aan je niet-muzikale vrienden.
In de studio blijven pluggen meestal langdurig gestoken, om die reden zijn pluggen met een goudlaagje zeer aan te bevelen. Corrosie zal hier nauwelijks plaatsvinden, waardoor een goede signaaloverdracht gewaarborgd blijft.
Vermeld verder op elke draad z'n functie (stickertje), en zorg ervoor dat ze soepel en veilig liggen 'opgeborgen.
Als het even kan maak je 3 banen:
- elektriciteit
- speakers
- signaal diversen (lijn/micro).
Zorg voor voldoende afstand tussen deze banen, minstens 20 cm.
Controlekamer akoestiek
Een moeilijke en ingewikkelde materie, waar men zich lange tijd niet zo druk over maakte.
Het komt er simpel weg op neer, dat wanneer je muziek afluistert, je ook 'n deel van de afluisterruimte 'hoort'.
Wanneer je een sweep van 20-20.000 Hz op voldoende vermogen loslaat op een willekeurige ruimte, zal je ongetwijfeld de ruimte 'mee' horen doen; bij diverse frequenties gaan bepaalde onderdelen uit die ruimte mee-vibreren (resoneren), en voegen zo iets toe aan het originele geluid.
Bovendien zijn er meer of minder reflecties van het geluid, waardoor het lijkt of het sterker of juist minder sterk aanwezig is.
Het zal dus uitmaken of de ruimte hard en dus reflecterend is of juist zacht en absorberend/dempend.
In een 'harde' fluisterruimte zal er gemakkelijk een -schijnbare- overdaad aan hoog ontstaan.
Het hoog (en midden) reflecteert veelvuldig in een levende, harde ruimte. Opletten dus.
Dit gaat ook op voor de lage frequenties; berucht is de z.g. staande golf, een ophoping van lage frequenties die door een ruimte 'golven'.
Met name gebeurt dit in een vierkante, rechthoekige ruimte.
Dit is te verhelpen door de bouw en de demping aan te passen.
De kunst is om een evenwichtige verdeling te verkrijgen tussen reflectie en absorptie.
Dit geldt dan vooral voor de grotere ruimtes. Kleine ruimtes (kleiner dan 5 bij 3 meter) kun je beter 'akoestisch dood' maken door voor weinig reflectie en veel absorptie te kiezen (tapijt, steenwol e.d.).
Een goede vorm van een opname/controle ruimte is een symmetrische/rechte buitenwand met daarbinnen asymmetrische constructies/muren. Google eens op de foto's van bekende studio's, dan zie je direct die vormgeving terug.
Onderstaande 'binnenmuur' maak je door stenen (of houten wanden) op rubberstrips (bijvoorbeeld de rubbertegels die veel op scholen gebruikt worden).
Hierop komt dan een 'zwevend' plafond te liggen, eronder een zwevende vloer (een vloer op één of meer lagen Polystyreen).
Erg belangrijk is, dat de binnenconstructie nergens de buitenconstructie raakt (lekken van geluid door trillingen die overgebracht worden).
Voordeel is nu, dat er binnen in de ruimte een goed uitgangspunt ontstaat voor een juiste akoestiek, terwijl je door de aparte binnenbouw -met steenwol oid daartussen- geluidsisolatie verkrijgt.
Onderstaande constructie gaat ook op voor de bekende 'doos in een doos' (zie ook het special item hierover) om pure geluidsisolatie te bewerkstelligen. De binnenwanden mogen dan ook symmetrisch/recht geplaatst worden, als geluidsisolatie het primaire doel is.
Zie ook 'doos in een doos'
Mocht je een dergelijke constructie toepassen voor een afluisterruimte, bouw dan gelijk je monitoren in de muur weg, 'flush-mounted'.
Je kunt op die manier de laagweergave aanmerkelijk verbeteren.
In een hoek geplaatste luidsprekers geven een verhoogde (en grillige) laagweergave van 3 tot 6 dB (een verdubbeling dus).
Zet daarom speakers nooit helemaal in de hoek, en speel niet té hard af.
Verder kun je in de ruimte het dempingsmateriaal Verdelen over alle wanden, muren en het plafond.
Een kleed op de (parket)vloer, en enige tapijtstroken verdelen over de aanwezige muren.
En dan luisteren! Zo mogelijk zelfs meten. Er zijn bedrijven die een ruimte kunnen meten en in beeld brengen.
Zo weet je precies wat de invloed van de ruimte op je geluid is en wat je eventueel nog moet veranderen.
Goede materialen om in dergelijke ruimtes te gebruiken zijn per definitie steen in combinatie met veel hout, geverfd of ongeverfd.
Dat laatste maakt namelijk uit voor de reflectiewaarde. Hout of steen dat beschilderd is, reflecteert 25% méér.
Een goede vorm voor constructies is 'rond'.
Hoe meer rond, hoe beter de spreiding.
De ronde vorm verdeelt de geluidsgoven uitstekend door de ruimte, waardoor kleuring verminderd wordt.
Heel slecht voor de akoestiek is veel beton over een grote oppervlakte.
Goede monitoren zullen in een betonnen bunker voor geen centimeter klinken; het geluid krijgt geen kans zich goed te vormen.
Het omgekeerde gaat echter ook op, in een akoestisch 'dode' ruimte zal het geluid ook niet klinken.
Een monitor heeft dus 'ruimte en reflectie' nodig, om de uiteindelijke klank te vormen.
De ruimte dient qua akoestiek min of meer neutraal te zijn, en mag dus eigenlijk geen grote kleuring aanbrengen.
Een gemiddelde aan reflectie en resorptie is dus altijd een goed vertrekpunt.
Plaatsing
Plaats (wat grotere) monitoren nooit in de hoek van je controlekamer; het laag (50-150 Hz) neemt al snel met zo'n 3 tot 6 dB toe. Da's een verdubbeling van het geluidsniveau voor die frequenties!
Beter is het om monitoren een metertje uit de hoek te houden, en ze vervolgens iets naar binnen te kantelen waardoor de hoogspreiding optimaal is. Voor nearfield's is dit laatste ook van belang, maar ze zijn wat minder gevoelig voor de laag-toename in hoeken omdat ze minder dB's produceren en vaak pas bij 100 Hz serieus mee gaan doen.
Soms kun je gebruik maken van het feit dat de laagweergave bij plaatsing in een hoek toeneemt. Er komt 'gratis' een aantal DB's laag bij. Maar nogmaals, blijf opletten, want dit laag kan grillig zijn, waardoor de betrouwbaarheid in het afluisteren van deze frequenties afneemt.
Nog een advies. Ik hoor vaak dat monitoren 'hard' gezet worden om de balans tussen instrumenten onderling, en instrumenten en zang, te bepalen.
Daar ben ik het mee oneens.
Zet je monitors eens zacht, dan hoor je direct wat er boven komt 'drijven'. Dát is wat er echt hard staat.
Wil je dus horen of de zang lekker in de muziek ligt, draai dan eens naar links, en niet naar rechts. ;)
Moraal
Tenslotte nog een algemene opmerking. De monitor wordt vaak onderschat.
Je geeft liever geld uit aan microfoons, effectapparatuur, of een flinke mengtafel met veel kanalen.
Op zich heel begrijpelijk.
Maar, als je geen goede monitoren hebt, hoe wil je dan het verschil beoordelen tussen 2 (echt verschillende) microfoons?
Je hebt een mooie galm, maar je kunt nauwelijks doseren omdat de niveaus niet lijken te verschillen.
Je vraagt je af hoever je met de 'hardheid' van bas en kick kunt gaan. Je gaat gokken, op 'goed geluk' dus. Ik noem dat 'schilderen in het donker'..
Kortom, monitoring mag je nooit onderschatten. Ga desnoods in zee met betaalbare passieve nearfield, zoals de Reveals.
Mag het wat meer zijn, ga dan voor actieve systemen, zoals die er zijn van o.a. Genelec, Yamaha, KRK, JBL en Tannoy. Of zelfs van Neumann, net op de markt!
Kies voor nearfield, als je ruimte beperkt is, of de akoestiek niet echt op orde is. Speel niet te hard af, zoals eerder gezegd, ook dat onderdrukt de slechte akoestiek.
Tien don't's for ruimte-akoestiek/monitoring. (video, Engels gesproken) (rechts aanklikken, doel opslaan)Bekende merken en types
Alesis M1 actief, Monitor one, Monitor Two, Point Seven
Genelec 1029A, 1030AM, 1031AM, eventueel met sub 5070 of 7070 (oei wat mooi)
JBL XR-EON 10P
Mackie HR824, SRM450
Roland DS 90, aktief, RH-50
Spirit Absolute 4P, actief,
Absolute II, Absolute Zero (veel gebruikt, semipro))
Tannoy CPA12, Reveal (aktief), System 1000, 600, 600 actief, 800 (veel gebruikt)
Yamaha MSP5, actief, NS10M (was ooit de wereldstandaard!)
Prijzen (gezien op het net)
Tannoy CPA12 € 1488,-
Tannoy Reveal € 249,-
Tannoy Reveal aktief € 559,-
Tannoy System 1000 € 1388,-
Tannoy System 600 € 489,-
Tannoy System 600, actief € 1119,-
Tannoy System 800 € 806,-
Spirit Absolute 4P, actief € 1066,-
Spirit Absolute II € 450,-
Spirit Absolute Zero € 360,-
Samson DMS80 comp. € 310,-
Samson Servo 120, amp. € 299,-
Samson Servo 170, amp. € 339,-
Samson Servo 260, amp. € 409,-
Fostex PM-1 € 527,-
Alesis M1 actief € 905,-
Alesis Monitor One € 475,-
Alesis Monitor Two € 844 ,-
Alesis PSeven € 355,-
Alesis RA100 € 405,-
Genelec 1029A € 889,-
Genelec 1030AM € 1299,-
Genelec 1031AM € 2231,-(oei..)
Genelec 7050A subwoofer € 699,-
JBL EON 15 per paar € 1419,-
JBL XR-EON 10P € 1319,-
Mackie HR824 € 1860,-
Mackie SRM450 € 2327,-
Roland DS 50A, aktief € 810,-
Roland DS 90A, aktief € 1436,-
Roland RH-50 € 44,-
Wharfedale-Pro Force 3190 monitors € 436,-
Yamaha NS10M € 406,- (nog steeds top/norm)
Yamaha MSP10, actief € 1688,-
Yamaha MSP5, actief € 499,-
Yamaha MSP3, actief € 389,-
Behringer Truth B2030 P € 225,-
Behringer Truth B2031 A € 288,-
Event TR-6 € 589,-
Event 20/20bas V.2 € 1157,-
